CASE STUDY: EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA
Jak sfinansować wdrożenie strategii rozwoju firmy z branży wodorowej z dotacji?
Małopolski przedsiębiorca z branży wodorowej o nazwie Hydrogen chce stworzyć projekt systemu do produkcji wodoru z niskoemisyjnych źródeł, zbudować jej prototyp, następnie rozpocząć jej produkcję oraz zaprezentować prototyp na kilku targach międzynarodowych.
Jak widać jest to długofalowy plan realizacji strategii przedsiębiorstwa, której głównym celem jest dywersyfikacja oferty.
I. FUNDUSZE EUROPEJSKIE DLA NOWOCZESNEJ GOSPODARKI
Zakładając, że planowany do opracowania nowy system będzie innowacyjny co najmniej w skali Polski (a najlepiej w skali międzynarodowej), źródłem dofinansowania wdrożenia całej strategii przedsiębiorstwa Hydrogen będzie 1 priorytet FENG-a (Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021 – 2027).
FENG to nowy program, którego uruchomienie planowane jest na 1 kwartał 2023 r. Tak się składa, że modułowa koncepcja priorytetu 1 pozwoli w ramach jednego projektu dofinansować różne typy wydatków: od badań przez zakupy środków trwałych i oprogramowania po działania proeksportowe i szkolenia. Co ciekawe projekty będą mogły być linearne, czyli dotyczące rozwoju jednego produktu, jak również nielinearne, czyli realizujące cele niezależne od siebie.
Hydrogen jest średnim przedsiębiorstwem, co oznacza że instytucją, do której będzie składał wniosek, będzie Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP).
Etap I. Opracowanie nowego produktu – systemu do produkcji wodoru z niskoemisyjnych źródeł.
Ten etap będzie można dofinansować w ramach modułu B+R. W ramach tego modułu, Wnioskodawca może uzyskać finansowanie na wszystkie lub wybrane elementy procesu badawczego – od badań przemysłowych, przez prace rozwojowe, w tym tworzenie demonstratora/prototypu, testowanie go (również z zaangażowaniem odbiorców ostatecznych). Nasza firma będzie mogła dofinansować m.in. następujące typy kosztów:
- koszty aparatury naukowo-badawczej i WNiP:
- amortyzacji aparatury, sprzętu i WNiP
- leasingu/wynajmu aparatury i sprzętu
- amortyzacji WNIP
- nabycia patentów
- nabycia licencji
- nabycia know-how,
- koszty budynków i gruntów,
- koszty operacyjne:
- koszty materiałów
- koszty środków eksploatacyjnych
- koszty utrzymania linii technologicznych, instalacji doświadczalnych itp.
- koszty eksploatacji aparatury naukowo-badawczej
- koszty wynajmu powierzchni laboratoryjnej
- koszty elementów służących do budowy i na stałe zainstalowane w prototypie, instalacji pilotażowej lub demonstracyjnej.
W zależności od stopnia zaawansowania technologicznego koncepcji możliwe jest uzyskanie dofinansowania dla badań przemysłowych do 75% kosztów kwalifikowalnych (gdy opracowujemy nową wiedzę) lub na prace rozwojowe w wysokości 50% kosztów (gdy łączymy już istniejącą wiedzę w celu jej integracji w nowym zastosowaniu). Bazując na naszym doświadczeniu w przygotowywaniu projektów badawczych w średnich firmach dofinansowanie wynosi ok. 60%. Zakładając, że część badawcza będzie kosztowała 1 mln zł, dofinansowanie wyniesie do 600 tyś. zł.Warto również zauważyć, że przedsiębiorca gdyby chciał nadal rozwijać swój produkt i potrzebował w tym celu nowych maszyn, pomieszczeń czy sprzętu laboratoryjnego może dodatkowo zrealizować moduł infrastruktura B+R.
Etap II. Rozpoczęcie produkcji nowego produktu i budowa nowego zakładu.
Ten cel również jest możliwy do zrealizowania w ramach 1 priorytetu FENG-a w ramach modułu wdrożenie. Jest to moduł obowiązkowy, chyba że został już zaplanowany drugi moduł obligatoryjny czyli moduł B+R. Wystarczy że firma z sektora MSP zrealizuje w projekcie jeden z nich. Co ważne bez obowiązkowego modułu B+R lub wdrożenie, nie będzie możliwa realizacja pozostałych dodatkowych modułów.
W ramach tego modułu Wnioskodawca może sfinansować różne formy wdrożenia wyników prac B+R oraz kosztów z nim związanych. Przykładowe koszty modułu wdrożeniowego obejmują zakup maszyn i urządzeń niezbędnych do wdrożenia nowego produktu do produkcji (w tym także działania marketingowe, pogłębione badania rynku etc.), prace budowlane, zakup nieruchomości i WNiP.
Gdyby się okazało, że przedsiębiorstwo ma już opracowane lub zakupione wyniki prac B+R, to może od razu przystąpić do etapu wdrożenia. Moduł B+R nie będzie konieczny.
Poziom dofinansowania w tym przypadku będzie uzależniony od mapy pomocy regionalnej i np. w woj. małopolskim średnia firma może liczyć dotacje w wysokości 50% kosztów kwalifikowalnych.
Etap III. Rozwój eksportu i wejście na zagraniczne rynki z nowym produktem.
Ostatnim elementem wdrażania strategii rozwoju przedsiębiorstwa Hydrogen jest dywersyfikacja geograficzna działalności, czyli wejście na nowe rynki zagraniczne. FENG oferuje kompleksowe wsparcie w zakresie rozwoju firmy i dofinansowanie działań eksportowych jest możliwe w ramach modułu internacjonalizacja.
W ramach tego modułu można finansować wydatki związane z promocją zagraniczną produktów lub usług. Wsparcie w tym zakresie może dotyczyć m.in. komercjalizacji wyników prac B+R za granicą, udziału w międzynarodowych łańcuchach dostaw, promocji produktów lub usług na rynkach zagranicznych, uzyskania ochrony praw własności intelektualnej lub jej utrzymanie poza Polską.
Przykładowy zakres kosztów kwalifikowanych w ramach modułu:
- koszty wynajmu, budowy i obsługi stoiska wystawowego na targach lub imprezach targowo-konferencyjnych
- koszty podróży służbowych pracowników wnioskodawcy i transportu osób
i eksponatów - koszty uzyskania, praw ochronnych na wzory użytkowe oraz praw
z rejestracji wzorów przemysłowych - koszty usług doradczych w zakresie innowacji i usług wsparcia innowacji
- koszty usługi doradczej w zakresie internacjonalizacji produktu
- koszty informacyjno-promocyjne.
Dofinansowanie będzie wahało się od 50% do 85%.
II. HORIZON EUROPE
Planowane przez Hydrogen prace badawczo – rozwojowe mogą być dotowane w ramach Programu Komisji Europejskiej o nazwie Horizon Europe. Program pozwala na uzyskanie dofinansowania nawet do 100% kosztów kwalifikowanych projektu. Przedsięwzięcie musi dotyczyć produkcji wodoru w całości w oparciu o źródła odnawialne. Należy również pamiętać, że w programie mogą być realizowane projekty partnerskie o charakterze międzynarodowym.
III. IPCEI ON HYDROGEN
Kolejnym źródłem wsparcia prac badawczo – rozwojowych może być Program Komisji Europejskiej o nazwie IPCEI on Hydrogen. Trzeba pamiętać, że Programie mogą uczestniczyć jedynie projekty międzynarodowe zwiększające konkurencyjność gospodarki Unii Europejskiej. W ramach Programu można uzyskać wsparcie na przedsięwzięcia związane z produkcją wodoru ze źródeł odnawialnych i niskoemisyjnych. Tak jak w przypadku Programu Horizon Europe dofinansowane może być nawet 100% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.
IV. LIFE
Program LIFE realizowany przez Komisję Europejską również jest jednym ze źródeł dofinansowania, z którego może skorzystać Hydrogen. W ramach jednego z obszarów Programu tj. Łagodzenie zmian klimatu, możliwym jest pozyskanie wsparcia do 60% kosztów kwalifikowanych pilotażowego projektu na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych i zwiększenia odporności na zmiany klimatu, które będzie można zrealizować przy pomocy opracowanej i wdrożonej technologii wodorowej.
V. INNOVATION FOUND: INNOVATIVE ELECTRIFICATION IN INDUSTRY AND HYDROGEN
Program Komisji Europejskiej Innovation Found – nabór w zakresie Innovative Electrification in Industry and Hydrogen ma na celu wspieranie niezależności krajów Unii Europejskiej od rosyjskich paliw kopalnych i przyspieszenie ekologicznej transformacji Europy. Program umożliwi przedsiębiorcy realizację innowacyjnych projektów w zakresie m.in. produkcji odnawialnego wodoru lub absorpcji wodoru w przemyśle (np. wykorzystanie wodoru jako nośnika energii, wodoru jako reduktora lub surowca). Nabór projektów w dużej skali powyżej 7,5 mln euro trwa do 16.03.2023 r. i dotyczy projektów wysoce innowacyjnych przełomowych w skali międzynarodowej.
VI. PROGRAMY NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ
Alternatywnym źródłem wsparcia dla inwestycji przedsiębiorstwa Hydrogen dot. budowy innowacyjnego systemu mogą być Programy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej finansowane z budżetu Państwa pn.:
- Nowa Energia – obszar nr 4 Produkcja, transport, magazynowanie i wykorzystanie wodoru (poniżej dane dot. naboru zakończonego w 2021 r.)
Celem programu jest podniesienie poziomu innowacyjności gospodarki poprzez wsparcie wdrożenia projektów w zakresie nowoczesnych technologii energetycznych, ukierunkowanych na rozwój bezemisyjnej energetyki, bezemisyjnego przemysłu, jak również rozwiązań systemowych pozwalających na uzyskanie maksymalnej efektywności wytwarzania, zagospodarowania oraz wykorzystania energii.
Program wspiera przedsięwzięcia inwestycyjno-innowacyjne polegające na:- uruchomieniu produkcji nowego lub zmodernizowanego wyrobu,
- wdrożeniu nowej albo znacząco udoskonalonej technologii lub rozwiązania we własnej działalności, służące poprawie efektywności wykorzystania zasobów naturalnych, zmniejszające negatywny wpływ człowieka na środowisko lub wzmacniające odporność gospodarki na presje środowiskowe.
Przedsiębiorca może liczyć na dofinansowanie w formie pożyczki: do 85% kosztów kwalifikowanych z możliwością uzyskania premii innowacyjnej w wysokości do 20% kapitału wypłaconej pożyczki, ale nie więcej niż 10 mln zł, pomniejszającej kwotę kapitału pożyczki do spłaty.
2. Wodoryzacja gospodarki (program aktualnie w przygotowaniu).
Jak widać, projekty oparte o technologię wodoru mogą uzyskać wsparcie z wielu programów dotacyjnych, gdzie źródłem dofinansowania są zarówno środki unijne, jak i budżet państwa. Dostosowanie planowanej inwestycji do odpowiedniego programu to podstawa. Dobre przygotowanie wniosku o dofinansowanie, uzyskanie zakładanego wsparcia, prawidłowa realizacja projektu oraz jego skuteczne rozliczenie jest procesem trudnym, wymagającym multidyscyplinarnego podejścia do przedsięwzięcia oraz trwającym najczęściej kilka lat. W takiej sytuacji, realizację takiego procesu powierzyć ekspertom z branży dotacyjnej. Daje to gwarancję optymalnego wyboru programu, skutecznego pozyskania zakładanego wsparcia oraz efektywnej realizacji inwestycji w zgodzie z szeregiem wymogów stawianych beneficjentom programów dotacyjnych.