CASE STUDY: INWESTYCJE
Jak sfinansować wdrożenie strategii rozwoju firmy z branży maszynowej z dotacji?
Przedsiębiorca z branży maszynowej o nazwie Producent 4.0 chce opracować nowy typ maszyn dla branży budowlanej, zbudować jej prototyp, następnie rozpocząć jej produkcję oraz zaprezentować prototyp na kilku targach międzynarodowych. Przy okazji jest zainteresowany wdrożeniem systemu ERP oraz montażem paneli fotowoltaicznych na dachu nowego zakładu. Niewykluczone, że zaawansowanie techniczne maszyn będzie wymagało przeszkolenia pracowników.
Jak widać jest to długofalowy plan realizacji strategii przedsiębiorstwa, której głównym celem jest dywersyfikacja oferty.
Zakładając, że planowany do opracowania nowy typ maszyny będzie innowacyjny co najmniej w skali Polski (a najlepiej w skali międzynarodowej), źródłem dofinansowania wdrożenia całej strategii Producenta 4.0 będzie 1 priorytet FENG-a (Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021 – 2027).
To nowy program, którego uruchomienie planowane jest na 1 kwartał 2023 r. Tak się składa, że modułowa koncepcja priorytetu 1 pozwoli w ramach jednego projektu dofinansować różne typy wydatków: od badań przez zakupy środków trwałych i oprogramowania po działania proeksportowe i szkolenia. Co ciekawe projekty będą mogły być linearne, czyli dotyczące rozwoju jednego produktu, jak również nielinearne, czyli realizujące cele niezależne od siebie.
Producent 4.0 jest średnim przedsiębiorstwem, co oznacza że instytucją, do której będzie składał wniosek, będzie Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP).
Etap I. Opracowanie nowego produktu – maszyny budowlanej.
Ten etap będzie można dofinansować w ramach modułu B+R. W ramach tego modułu, Wnioskodawca może uzyskać finansowanie na wszystkie lub wybrane elementy procesu badawczego – od badań przemysłowych, przez prace rozwojowe, w tym tworzenie demonstratora/prototypu, testowanie go (również z zaangażowaniem odbiorców ostatecznych). Nasza firma będzie mogła dofinansować m.in. następujące typy kosztów:
- wynagrodzenie kadry naukowo-badawczej np. projektanci, konstruktorzy, pracownicy produkcji zaangażowani w budowę i testowanie prototypów,
- koszty podwykonawstwa związane z badaniami przemysłowymi i pracami rozwojowymi:
- koszty aparatury naukowo-badawczej i WNiP:
- amortyzacji aparatury, sprzętu i WNiP
- leasingu/wynajmu aparatury i sprzętu
- amortyzacji WNIP
- nabycia patentów
- nabycia licencji
- nabycia know-how
- koszty budynków i gruntów,
- koszty operacyjne:
- koszty materiałów
- koszty środków eksploatacyjnych
- koszty utrzymania linii technologicznych, instalacji doświadczalnych itp.
- koszty eksploatacji aparatury naukowo-badawczej
- koszty wynajmu powierzchni laboratoryjnej
- koszty elementów służących do budowy i na stałe zainstalowane w prototypie, instalacji pilotażowej lub demonstracyjnej.
W zależności od stopnia zaawansowania technologicznego koncepcji możliwe jest uzyskanie dofinansowania dla badań przemysłowych do 75% kosztów kwalifikowalnych (gdy opracowujemy nową wiedzę) lub na prace rozwojowe w wysokości 50% kosztów (gdy łączymy już istniejącą wiedzę w celu jej integracji w nowym zastosowaniu). Bazując na naszym doświadczeniu w przygotowywaniu projektów badawczych w średnich firmach dofinansowanie wynosi ok. 60%. Zakładając, że część badawcza będzie kosztowała 1 mln zł, dofinansowanie wyniesie do 600 tyś. zł.
Warto również zauważyć, że przedsiębiorca gdyby chciał nadal rozwijać swój produkt i potrzebował w tym celu nowych maszyn, pomieszczeń czy sprzętu laboratoryjnego może dodatkowo zrealizować moduł infrastruktura B+R.
Etap II. Rozpoczęcie produkcji nowego produktu i budowa nowego zakładu.
Ten cel również jest możliwy do zrealizowania w ramach 1 priorytetu FENG-a w ramach modułu wdrożenie. Jest to moduł obowiązkowy, chyba że został już zaplanowany drugi moduł obligatoryjny czyli moduł B+R. Wystarczy że firma z sektora MSP zrealizuje w projekcie jeden z nich. Co ważne bez obowiązkowego modułu B+R lub wdrożenie, nie będzie możliwa realizacja pozostałych dodatkowych modułów.
W ramach tego modułu Wnioskodawca może sfinansować różne formy wdrożenia wyników prac B+R oraz kosztów z nim związanych. Przykładowe koszty modułu wdrożeniowego obejmują zakup maszyn i urządzeń niezbędnych do wdrożenia nowego produktu do produkcji (w tym także działania marketingowe, pogłębione badania rynku etc.), prace budowlane, zakup nieruchomości i WNiP.
Gdyby się okazało, że nasz przedsiębiorca ma już opracowane lub zakupione wyniki prac B+R, to może od razu przystąpić do etapu wdrożenia. Moduł B+R nie będzie konieczny.
Poziom dofinansowania w tym przypadku będzie uzależniony od mapy pomocy regionalnej i np. w woj. podkarpackim średnia firma może liczyć dotacje w wysokości 60% kosztów kwalifikowalnych, a w Małopolsce 50%.
Etap III. Szkolenie pracowników w zakresie obsługi nowej linii technologicznej.
Dotacje unijne są przeznaczone na innowacyjne rozwiązania, dlatego też w ramach modułu wdrożenia zakupiono najnowocześniejszy sprzęt, tworzący technologię produkcji i montażu nowej maszyny budowlanej. Z tego też powodu konieczne jest przeszkolenie pracowników. I również w tym przypadku z pomocą przychodzi nam 1 priorytet FENG-a moduł kompetencje.
W ramach tego modułu dofinansowane mogą zostać szkolenia specjalistyczne, kursy czy przeszkolenie przez firmy szkoleniowe lub coachów.
Tutaj możemy liczyć na dofinansowanie w wysokości ok. 50% kosztów.
Etap IV. Zakup paneli fotowoltaicznych.
Nasz przedsiębiorca przy okazji budowy zakładu chciałby się uniezależnić energetycznie i na nowym budynku chce zainstalować panele fotowoltaiczne oraz magazyn energii. Także w tym przypadku FENG ma rozwiązanie, czyli uzupełnienie projektu o moduł zazielenienie.
Celem wsparcia proponowanego w ramach modułu jest transformacja przedsiębiorstw w kierunku zrównoważonego rozwoju i gospodarki obiegu zamkniętego. Realizacja modułu ma przyczynić się do zmiany myślenia przedsiębiorstw o całości prowadzonej działalności gospodarczej z uwzględnieniem aspektów środowiskowych i przedstawieniu jej na model cyrkularny (od wyboru kontrahentów i zasobów, przez projektowanie produktów i usług, aż po zrównoważoną produkcję i zarządzanie odpadami oraz cyklem życia produktów).
Poziom dofinansowania w module zazielenienie będzie uzależniony od mapy pomocy regionalnej i np. w woj. podkarpackim średnia firma może liczyć dotacje w wysokości 60% kosztów kwalifikowalnych, a w Małopolsce 50%.
Etap V. Zakup i wdrożenie systemu ERP.
Strategia rozwoju Producenta 4.0 obejmuje również cyfryzacje działalności. Budowa nowego zakładu jest ku temu idealną okazją. W tym zakresie również priorytet 1 FENG-a posiada ofertę, czyli moduł cyfryzacja.
W ramach tego modułu wsparcie przeznaczone jest na finansowanie inwestycji związanych z zastosowaniem rozwiązań cyfrowych w przedsiębiorstwie zmierzających do cyfryzacji produkcji i procesów w przedsiębiorstwie, jak i cyfryzacji produktów, usług, modelu biznesowego oraz podniesienia poziomu cyberbezpieczeństwa.
W tym etapie nasza firma będzie mogła dofinansować zakup lub stworzenie oprogramowania, jego instalacja i wdrożenia jak również zakup sprzętu informatycznego i usług doradczych niezbędnych do cyfryzacji przedsiębiorstwa. Dofinansowanie będzie również do 60% w woj. podkarpackim, a w Małopolsce do 50%.
Etap VI. Rozwój eksportu i wejście na zagraniczne rynki z nowym produktem.
Ostatnim elementem wdrażania strategii rozwoju Producenta 4.0 jest dywersyfikacja geograficzna działalności, czyli wejście na nowe rynki zagraniczne. FENG oferuje kompleksowe wsparcie w zakresie rozwoju firmy i dofinansowanie działań eksportowych jest możliwe w ramach modułu internacjonalizacja.
W ramach tego modułu można finansować wydatki związane z promocją zagraniczną produktów lub usług. Wsparcie w tym zakresie może dotyczyć m.in. komercjalizacji wyników prac B+R za granicą, udziału w międzynarodowych łańcuchach dostaw, promocji produktów lub usług na rynkach zagranicznych, uzyskania ochrony praw własności intelektualnej lub jej utrzymanie poza Polską.
Przykładowy zakres kosztów kwalifikowanych w ramach modułu:
- koszty wynajmu, budowy i obsługi stoiska wystawowego na targach lub imprezach targowo-konferencyjnych
- koszty podróży służbowych pracowników wnioskodawcy i transportu osób
i eksponatów - koszty uzyskania, praw ochronnych na wzory użytkowe oraz praw
z rejestracji wzorów przemysłowych - koszty usług doradczych w zakresie innowacji i usług wsparcia innowacji
- koszty usługi doradczej w zakresie internacjonalizacji produktu
- koszty informacyjno-promocyjne.
Dofinansowanie będzie wahało się od 50% do 85%.
Jak widać wsparcie modułowe w ramach 1 priorytetu FENG-a pozwala objąć w ramach jednego projektu wsparcie całego procesu rozwoju firmy i produktu. Czy w praktyce tak rozbudowane projekty będą opłacalne jeszcze nie wiemy, gdyż czym dłuższy projekt tym więcej ryzyk może się zmaterializować, a dodając do czasu trwania projektu 3-letni okres trwałości może powstać wieloletni czas zobowiązań. Warto w takiej sytuacji wspólnie z doradcami opracować strategie realizacji poszczególnych etapów, co pozwoli zaplanować jeden lub większą liczbę wniosków i rozłożyć etap aplikowania w czasie.
Typ konsorcjum:
Duże przedsiębiorstwo farmaceutyczne + jednostka naukowa (IMDiK PAN), przy czym :
• Liderem konsorcjum jest przedsiębiorstwo farmaceutyczne;
• Wnioskodawcą jest Lider konsorcjum tj. spółka farmaceutyczna a konsorcjant jest partnerem projektu partnerskiego
• Spółka jako Lider konsorcjum będzie brać udział w każdym zaplanowanym module;
• Dodatkowo w jednym module obligatoryjnym (tj. module B+R) oprócz lidera konsorcjum weźmie udział konsorcjant zaplanowany w projekcie;
• Udział kosztów kwalifikowalnych przedsiębiorstwa/przedsiębiorstw w całkowitych kosztach kwalifikowalnych projektu wynosi minimum 50%. ;
• Przed złożeniem wniosku o dofinansowanie została zawarta umowa konsorcjum.
Instytucja pośrednicząca, do której złożymy wniosek:
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR)
Zakres projektu:
Moduł B+R (jako moduł obligatoryjny dla Dużych firm oraz jednostek badawczych, równocześnie jedyny moduł, w którym organizacja badawcza może uczestniczyć jako konsorcjant) oraz Moduł Wdrożenie Innowacji.
W tym Badania Przemysłowe stanowić będę 20% modułu B+R, natomiast 80% to Prace Rozwojowe.
Organizacja badawcza jako konsorcjant realizuje projekt w ramach swojej działalności niegospodarczej, nie otrzymuje pomocy publicznej i może otrzymać dofinansowanie do 100 % kosztów kwalifikowanych. Bierze udział wyłącznie w realizacji modułu B+R.
Opis projektu:
Przedsiębiorca z branży farmaceutycznej o statusie dużej firmy z regionu Pomorskiego realizuje strategię rozwoju dotychczasowego portfolio produktowego leków oraz produktów leczniczych i chcąc umocnić pozycję w branży oraz wpłynąć na wzrost bezpieczeństwa lekowego na polskim rynku (tj. zapewnienia stałego dostępu do leków polskiej produkcji dla pacjentów, uniezależniając się od dostaw z zagranicy, szczególnie wobec konfliktów geopolitycznych, wpływających na zachwianie logistycznych łańcuchów dostaw) planuje przeprowadzenie prac B+R nad innowacyjnym w skali min. kraju produktem leczniczym, wspierającym leczenie bezsenności (jako schorzenia dotykającego wg. badań blisko 77% światowej populacji) w sposób nie powodujący uzależnień o zminimalizowanej liczbie skutków ubocznych.
Wprowadzenie nowego produktu na rynek poprzedzone zostanie przeprowadzeniem badań B+R oraz stworzeniem nowej linii produkcyjnej, jak również rozbudową posiadanej przez Spółkę farmaceutyczną infrastruktury produkcyjnej dla komercjalizacji i wprowadzenia na rynek innowacyjnego suplementu diety.
W związku z koniecznością przeprowadzenia zaawansowanych prac badawczych nad planowanym do wprowadzenia na rynek produktem leczniczym konieczne jest zawiązanie KONSORCJUM Spółki z jednostką badawczo-rozwojową (np. Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego, PAN), która odpowiedzialna będzie za przeprowadzenie prac badawczych w ramach modułu B+R.
Wszystkie działania wskazane w projekcie będą wynikać z zawartej przed złożeniem wniosku umowy konsorcjum i będą zgodne z celami konsorcjum.
Koncepcja projektów modułowych pozwoli w ramach jednego projektu dofinansować różne typy wydatków: od badań przemysłowych i prac rozwojowych przez zakupy środków trwałych i oprogramowania po działania związane z wdrożeniem innowacji na polski rynek farmaceutyczny tj. implementację nowej linii produkcyjnej innowacyjnego produktu leczniczego.
ETAP I. Realizacja Modułu B+R: Opracowanie innowacji produktowej – nowego produktu leczniczego / suplementu diety wspomagającego leczenie bezsenności.
Zaplanowany przez Konsorcjum etap I projektu będzie można dofinansować w ramach modułu B+R. W ramach tego modułu konsorcja mogą uzyskać finansowanie na wszystkie lub wybrane elementy procesu badawczego – od badań przemysłowych, przez prace rozwojowe, w tym tworzenie demonstratora/prototypu, testowanie go (również z zaangażowaniem odbiorców ostatecznych).
W omawianym przypadku, jak wskazano wyżej, konsorcjum zaplanowało 20 % prac w ramach badań przemysłowych, natomiast pozostałe 80% prac stanowić będą prace rozwojowe.
Zakres zadań zaplanowanych do realizacji w module składać się będzie na wspólne przedsięwzięcie o wspólnym celu dla obydwu konsorcjantów, który byłby niemożliwy lub znacznie utrudniony do osiągnięcia bez udziału członków konsorcjum realizujących moduł.
W omawianym projekcie konsorcjanci wspólnie zaplanowali planowany zakres prac badawczych, realizowanych w dużej mierze przez jednostkę naukową (IMDiK PAN) w laboratoriach badawczych Instytutu z udziałem kadry Spółki farmaceutycznej jako Lidera Projektu.
Konsorcjum posiada cały kluczowy zespół projektowy, w tym kierownika B+R i zarządzającego a także odpowiednie zasoby techniczne, w tym infrastrukturę naukowo-badawczą (tj. pomieszczenia, aparaturę oraz inne niezbędne wyposażenie) do realizacji modułu B+R.
Zgodnie z wytycznymi konkursowymi konsorcjum powierzy realizację części prac B+R w module podwykonawcy, jednakże, jako, iż powierzone podwykonawcy zadania nie są krytyczne dla osiągnięcia celu modułu B+R, wybór podwykonawcy nie musi zakończyć się przed złożeniem wniosku i nie jest konieczne zawarcie umowy warunkowej z podwykonawcą.
Wartość kosztów kwalifikowalnych modułu w przedmiotowym projekcie wyniesie 5 mln PLN (w przypadku modułu B+R realizowanego przez konsorcjum, w skład którego wchodzi duże przedsiębiorstwo min. wartość kosztów kwalifikowalnych wynosi 2 mln. PLN).
Efektem modułu B+R będzie opracowanie innowacyjnego rozwiązania (będącego innowacją produktową), możliwego do wdrożenia w działalności gospodarczej.
W ramach Modułu B+R konsorcjum, będzie mogło uzyskać dofinansowanie na następujące typy kosztów:
- wynagrodzenie kadry naukowo-badawczej np. farmaceutów, biochemików, chemików, biotechnologów, dietetyków, lekarzy i laborantów przeprowadzających badania oraz pozostałych pracowników produkcji zaangażowanych w budowę i testowanie ,
- koszty podwykonawstwa związane z badaniami przemysłowymi i pracami rozwojowymi:
- koszty aparatury naukowo-badawczej i wartości niematerialnych i prawnych (WNiP):
- amortyzacji aparatury, sprzętu i WNiP (mowa tutaj o amortyzacji aparatury laboratoryjnej oraz specjalistycznego sprzętu do przygotowywanie suplementów
[mieszadła, tabletkarki, kapsułkarki, suszarki do granulatu, maszyny do kontroli jakości, itp.], jak również specjalistycznego oprogramowania komputerowego, tworzącego bazę danych potrzeb suplementacyjnych potencjalnych klientek/klientów). - leasingu/wynajmu aparatury i sprzętu (np. wynajem aparatury pomiarowej, badającej konkretne właściwości substancji wchodzących w skład nowych, opracowywanych suplementów z uczelni medycznej).
- amortyzacji WNIP (np. bazy danych potrzeb klientek/klientów, licencje na oprogramowanie do zarządzania pracą laboratorium, licencje na oprogramowanie ewidencji czasu pracy kadry badawczej).
- nabycia know-how,
- amortyzacji aparatury, sprzętu i WNiP (mowa tutaj o amortyzacji aparatury laboratoryjnej oraz specjalistycznego sprzętu do przygotowywanie suplementów
- koszty operacyjne:
- koszty materiałów (np. koszty materiałów do przeprowadzanych badań nowych suplementów diety, a więc półprodukty, surowce, jednorazowy sprzęt laboratoryjny),
- koszty środków eksploatacyjnych (np. koszt zużycia mediów)
- koszty utrzymania linii technologicznych, instalacji doświadczalnych itp.
- koszty eksploatacji aparatury naukowo-badawczej
o koszty elementów służących do budowy i na stałe zainstalowane w prototypie, instalacji pilotażowej lub demonstracyjnej.
W omawianym przypadku wnioskodawca – Spółka farmaceutyczna wnioskuje o premię z tytułu szerokiego rozpowszechniania wyników projektu, a zatem uzyskane dofinansowanie dla badań przemysłowych wyniesie max. 65% kosztów kwalifikowalnych a na prace rozwojowe w wysokości 40% kosztów kwalifik.